Süha Bayraktar
Günümüzde yeni teknolojiler hayatımıza girerken, tüm dünyada sektörler gelişiyor ve kurumlar, müşterilerinin ihtiyaçları farklılaşırken yeni teknolojilerin de etkisiyle dijital olarak dönüşüyor. Bu dönüşüm ile beraber firmalar yeni stratejiler oluştururken, bu stratejiler sayesinde rekabette farklılaşma yolunu seçiyorlar.
Bu değişimi anlamak için 2 temel soru karşımıza çıkıyor:
- Sektörler için rekabetin önemi nedir?
- Değişen sektörlerde firmaları rekabette farklı olmaya iten faktörler nelerdir?
Bu soruların cevabı için özellikle iş dünyasındaki firmaların temel özelliklerini ve kurumsal stratejilerini iyi anlamamız gerekiyor. Konumuz rekabet ile doğru orantılı olduğu için odağımızda olan kurumları rekabet anlamında basitçe ayrıştırmak, merak ettiğimiz soruların cevabını bulmamızda ilk aşama olabilir.
İş dünyasında rekabet anlamında kurumsal firmalara baktığımızda, karşımıza genelde 2 farklı firma modeli çıkıyor:
Liderler: Daha az sıklıkla gördüğümüz, çoğu zaman müşterilerin değişen ihtiyaçlarını, yeni nesil teknolojileri ve ileriye dönük gereksinimleri göz önüne alıp harmanlayarak, kendi stratejilerini kendileri belirleyip şekillendirenler olarak konumlandıracağımız liderler veya takip edilenler olarak adlandırılırlar. Liderler genel anlamda pazar veya inovasyon liderleri olarak da ikiye ayrılabilir. Bazı firmalar, pazarda gelir anlamında lider olmasalar da müşterilerine sundukları yenilikçi servis ve ürünlerle, bulundukları sektörlerde inovasyon liderleri olarak tanımlandırılır.
Takipçiler: Özellikle firmaların büyük bir bölümünü oluşturan ve rekabeti takip eden olarak bilinen firmalar, genelde rakiplerinin stratejilerine göre ürün, pazarlama ve satış stratejilerini adapte ederler. Genel anlamda takipçilerin stratejileri ve büyümeleri, takip ettikleri firmalar ile orantılı olarak değişir. Örnek olarak; takip edilen firmalar pazarı büyüttüklerinde takipçiler de pazarla beraber büyürler. Lider firmalar yeni stratejileri ile pazarın ve müşterinin ihtiyaçlarını farklılaştırdıkları zaman takipçiler de değişen bu pazara ve müşteri ihtiyaçlarına adapte olurlar.
Rekabet için iş modeli seçimi
Bu iki temel özellikten birinin doğru veya diğerinin yanlış olduğunu söylemek mümkün değildir. Yapılan bu şeçim, temel olarak firmaların iş modeli tercihleri ve yatırım modelleri ile alakalıdır. Liderleri takip edip çok başarılı olan firmalar, özellikle takip ettikleri liderlerin stratejilerinden zaman zaman farklılaşarak, kendilerine özel bir modelle liderler arasına girmeseler bile pazarda önemli oyuncu haline gelebilirler. Bazı durumlarda bu farklılaşma en basit haliyle daha ilgi çekici ve cazip bir fiyat politikası olurken, bazen sundukları ürün ve çözümlere ekledikleri ilgi çekici basit yenilik olarak karşımıza çıkabilir.
Sektörel rekabetin önemi hangi modeli seçtiğiniz ile çok ilişkilidir. Takip edenlerin içinde olduğunuz bir model seçtiğimizi düşünelim: Bu modelde çok daha az aksiyonla rekabeti takip ederek, pazara hitap edebileceğinizi farz edilebilirsiniz. Pazarda oyuncu olmak için lider firmalara oranla çok daha az aksiyon almak mümkün gözükse bile, bir anda karşınıza sizin gibi yüzlerce aynı modeli uygulayan şirketlerin olacağını göz ardı etmemek gerekir. Bu şirketlerin arasında, liderlerin içinde olmadan yer almak ve pazardan pay almak önemli kritik adımları atmanızla gerçekleşebilir. Dolayısıyla rekabet her modelde karşınıza çıkacak ve bu modelde de liderler ile değil liderleri takip edenlerle rekabet edeceksiniz. Bu kapsamda hangi modelde olursanız olun rekabet gerçeği karşınıza çıkacaktır.
Dijitalleşme stratejileri
Tam bu noktada, seçtiğiniz modelde “rekabetin içinde olmak için ne yapmalıyım?” sorusu karşınıza çıkabilir. Burada en önemli faktör, modeliniz içinde rekabet edebileceğiniz ana yapı taşlarını oluşturacak projelerin ve iş modellerinin şirketinizin yol haritasında olmasıdır. Günümüzde dijitalleşme stratejileri ve bu konuda uyguladığınız dijitalleşme inisiyatifleri, rekabet edebilmenin ana yapı taşlarını oluşturmak için öncelikler içinde ciddi bir yere sahiptir. Özellikle bazı sektörlerde dijitalleşme stratejisi çok daha anahtar rol oynamaya başladı. Rekabetin çok yoğun olduğu perakende, finans, ulaşım, lojistik, eğitim ve benzeri çok paydaşın, bileşenin olduğu sektörlerde özellikle dijitalleşme stratejileri olmazsa olmaz haline geldi.
Peki rekabet edebilmek için olmazsa olmaz olan Dijitalleşme projelerinin kapsamında hangi ana ihtiyaçlar var bunları nasıl hayata geçirebiliriz?
Dijitalleşme projelerinin ilk fazlarında şirketinizin daha efektif çalışmasıyla alakalı projeler yapılmakla beraber, ilerleyen safhalarda sizi rekabette ayakta kalmanızı sağlayacak ve sonrasında rekabette öne çıkmanıza etki edecek projeler yapılmaktadır. İlk fazdaki dijitalleşme projelerinin en önemli özelliği, pazarda oyuncu olabilmek için atmanız gereken kritik adımları adresleyen ihtiyaçlardır.
Kesintisiz iletişim ve hız
Özellikle çok paydaş ve bileşenin olduğu sektörlerde, sektör paydaşları ve bileşenleri arasındaki iletişimin hızı çok önemlidir. Dolayısıyla şirketinizin bu kritik iletişimi kesintisiz ve hızlı sağlaması, rekabetin içinde kalabilmenizde rol oynayan önemli faktörlerden bir tanesidir. İletişimin kesintisiz ve hızlı olması özellikle şirket çalışanları, paydaşları, iş ortakları, tedarikçileri, müşterileri arasında tüm süreçlerin ve ihtiyaçlarının kesintisiz yönetilmesine ciddi etki edecektir. Kesintisiz hız ve iletişim stratejisinde temel nokta; tüm iletişim ağında, hata oluşabilecek noktaları tamamen yok etmek veya diğer bir deyişle tek bir hata noktası(single point of failure) bırakmamaktır. Bu kapsamda internet bağlantınızın en az bir veya iki yedeğinin olması, felaket veya beklenmeyen durumlarda iş sürekliliğinin devamı için çok önemli bir faktördür. Burada kısaca söz ettiğimiz iş sürekliliği altyapısı çok daha kapsamlı bir ihtiyaç olmakla beraber, kesintisiz iletişim bu altyapının ilk ana bileşenini oluşturmaktadır. Kesintisiz iletişim için yüksek hızlı fiber veya mobil iletişim, çok tercih edilen yedekli ürünler içerisinde yer almaktadır.
Görüldüğü gibi dijitalleşme stratejisinin ilk ana ihtiyacı olarak çoklu, yedekli, hızlı ve kesintisiz internet bağlantısı gerçekten olmazsa olmaz temel ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır. İletişim stratejilerinde özellikle, iletişim için her türlü felaket durumunda işin devamlılığının hızlı bir şekilde sağlanması, son yaşadığımız COVID-19 pandemi sürecinde de karşımıza çıkan ana konulardan bir tanesi olmuştur.
Kesintisiz bilişim teknolojileri (BT) altyapısı
Bazı şirketler için özellikle çoklu iletişim altyapısı kurulumu çok daha basit ve güçlü yönetildiğinden, veri merkezleri önemli bir tercih olmaktadır. Bu ihtiyaç özellikle şirketlerin kendi lokasyonlarında bulunan BT altyapılarının yönetilme ihtiyacının, çok daha basit ve profesyonel bir şekilde karşılanması ihtiyacından doğmaktadır. Şirketler, Bilişim Teknolojisi altyapılarını veri merkezlerine taşıyarak, buradaki çok daha güçlü iletişim teknolojisi ve iş sürekliliği altyapısından faydalanarak bu ihtiyaçlarını çok daha güçlü bir şekilde karşılamaktadırlar. Özellikle Tier 3 veri merkezleri çoklu, yedekli enerji ve internet bağlantısı açısından ön plana çıkmaktadır. Turkcell; Ankara, İzmir, İstanbul ve Tekirdağ’da olmak üzere 4 adet Tier 3 ve toplamda 8 veri merkezini, özellikle şirketlerin dijitalleşme projelerinde temel ihtiyaç olan kesintisiz iletişim ve kesintisiz Bilişim Teknolojileri sağlamak için müşterilerine sunuyor.
Bir sonraki yazımızda özellikle şirketlerin, dijitalleşmenin kritik ihtiyacı olan iş sürekliliği ve iş sürekliliği ihtiyaçlarına temel oluşturan altyapıları konuşurken, aynı zamanda dijitalleşmenin ilk uygulama ayağını kapsayan yoğun ve kesintisiz iş birliği uygulamalarını gözden geçireceğiz.
Yazı dizimizin devam eden serisinde özellikle rekabet için iş uygulamaları ve onlara temel oluşturan veri ambarı, gelişmiş analitik uygulamalardan da bahsedeceğiz. Yazı dizisinin sonunda ise sizi rekabette ön plana çıkaracak ve lider olma yolunda size ışık tutacak; ileri analitik uygulamalarını, büyük veriyi, özellikle bazı sektörlerde kritik rolü olan akıllı uygulamaları, Nesnelerin İnterneti ve yapay zeka uygulamalarını ele alacağız.
Comments